Ουρούμ
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Οι Ουρούμ (Λατινική Γραφή: Urum) είναι μία μικρή τουρκόφωνη μειονότητα ελληνικής καταγωγής.
Είναι ένας μικρός πληθυσμός ελληνικής καταγωγής, ο οποίος κατοικεί κυρίως στη Νότια-Γεωργία όπως στη περιφέρεια της Τσάλκας αλλά και στην Ουκρανία κυρίως στην Κριμαία,Μαριούπολη στη Τουρκία στις πόλεις Τραπεζούντα, Κερασούντα, Ερζερούμ, Καρς, στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια. Ονομάζονται οι Ουρούμ Ρωμιοί. Οι Ουρούμ υιοθέτησαν την Τουρκική γλώσσα στα τέλη του 18ου αιώνα, αλλά παρέμειναν χριστιανοί ορθόδοξοι μέχρι σήμερα. Μετά τη διάσπαση της Σοβιετικής Ένωσης πολλοί Ουρούμ μετανάστευσαν στην Ελλάδα.
Οι Ουρούμ - είναι ένας ευρύς όρος που ιστορικά έχει χρησιμοποιηθεί για ορισμό τουρκόφωνων λαών. Έτσι ονομάζονταν οι Έλληνες που ζούσαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και την Κριμαία. Στη σύγχρονη εθνογραφία, ο όρος αυτός ισχύει μόνο για το τουρκόφωνο ελληνικό πληθυσμό. Ο όρος Ουρούμ προέρχεται από την αραβική λέξη روم (Ρουμ), που σημαίνει Ρωμαίος και που μεταγενέστερα μετονομάστηκε σε Βυζαντινός και στη συνέχεια Έλληνας. Ο όρος αυτός χρησιμοποιείται σήμερα για ακόλουθες υπό-εθνικές ομάδες των Ελλήνων που είναι οι:
- Οι Έλληνες της Κριμαίας που είναι ταταρόφωνοι. Ζούσαν στις περιοχές γύρω από τη Αζοφική Θάλασσα.
- Οι Έλληνες της Τσάλκας που είναι τουρκόφωνοι και ζούσαν στη Γεωργία.
- Καραμανλήδες της Καππαδοκίας.
Πίνακας περιεχομένων
[Απόκρυψη]Οι Έλληνες της Κριμαίας[Επεξεργασία]
Οι Έλληνες της Κριμαίας διαιρούνται σε δύο ομάδες: Είναι οι λεγόμενοι Ελληνόφωνοι-Ρωμαίοι και οι Τουρκόφωνοι-Ουρούμ. Είναι Έλληνες της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας που προέρχονταν από την περιοχή του Πόντου που μετανάστευσαν και αποίκισαν την Κριμαία. Και οι δύο ομάδες μετανάστευαν στην περιοχή για πολλούς αιώνες (απ’ τον 4ο αιώνα π.Χ. μέχρι και 17ο αιώνα μ.Χ.) από την Ανατολία, κυρίως από τον Πόντο. Οι τελευταίοι εντάθηκαν στην κοινωνική και πολιτισμική ζωή του τόπου, με αποτέλεσμα να υιοθετήσουν την γλώσσα των Τατάρων της Κριμαίας ως μητρική γλώσσα. Το 1777, μετά την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία, η Μεγάλη Αικατερίνη διέταξε την εγκατάσταση όλων των Ελλήνων από τη χερσόνησο στη Βόρεια Αζοφική, έτσι έγιναν γνωστοί ως Έλληνες της Αζοφικής (приазовские греки / priazovskie Greki). Μερικοί γλωσσολόγοι πιστεύουν ότι η διάλεκτος που ομιλείται από τους Έλληνες της Αζοφικής διαφέρει από την κοινή γλώσσα των Κριμαίων και ως εκ τούτου αποτελεί μια ξεχωριστή ομάδα γλώσσας αυτής. Οι Ουρούμ είναι Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Σε όλη την ιστορία, αντιπροσώπευαν μια απομονωμένη πολιτιστική ομάδα και σπάνια ζούσαν σε πόλεις που κατοικούνταν από τους Ρωμιούς, παρά την κοινή ελληνική πολιτιστική κληρονομιά μαζί τους. Ο Τουρκολόγος Νικολάι Μπασκάκοφ εκτιμά ότι μέχρι το 1969, οι 60.000 άνθρωποι μιλούσαν την Ουρουμική ως μητρική γλώσσα.
Οι Έλληνες της Τσάλκας[Επεξεργασία]
Από τον 18ο έως τις αρχές του 20ου αιώνα, στον Καύκασο μετανάστευαν μαζικά οι Έλληνες από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, κυρίως από την περιοχή του Πόντου. Ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος του 1828-29, με την προέλαση του ρωσικού στρατού προς το Ερζερούμ και την Αργυρούπολη και τον ενθουσιασμό που προκάλεσε στους τοπικούς ελληνικούς πληθυσμούς αλλά και τη συμφωνία ειρήνης με τη Συνθήκη της Αδριανούπολης που ακολούθησε με την αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων από την περιοχή, ανάγκασε ένα μεγάλο αριθμό Ελλήνων (περίπου 42.000) να ακολουθήσει τον ρωσικό στρατό, για το φόβο αντιποίνων. Η ρωσική κυβέρνηση και ειδικότερα ο τσάρος Νικόλαος Α΄ με απόφασή του, μετά από εισήγηση του στρατηγού Ιβάν Πασκέβιτς, τους εγκατέστησε στην περιοχή της Τσάλκας, όπου ίδρυσαν 27 αμιγή ελληνικά χωριά. Επί της Σοβιετικής Ένωσης αποτελούσαν αναγνωρισμένη ελληνική μειονότητα της Γεωργίας. Ίδρυσαν επίσης τρία χωριά στην περιοχή Γκομαρέτη.
Πολλοί Πόντιοι μιλούσαν τούρκικα είτε ως μητρική γλώσσα γεγονός που οφείλεται στην εμμονή των Οθωμανών να εξαλείψουν την ελληνική γλώσσα. Οι Ουρούμ αναφέρουν πως η έλλειψη γνώσης της Ελληνικής γλώσσας και υιοθέτηση της τούρκικης από αυτούς, οφείλεται στο γεγονός της διατήρησης ορθόδοξης πίστης. Λένε χαρακτηριστικά πως οι προγονοί τους αναγκάστηκαν να αλλάξουν την γλωσσά αντί να αλλάξουν την πίστη. Αναφέρονται κυρίως ως Έλληνες που εγκαταστάθηκαν στο οροπέδιο Τριαλέτη ή αλλιώς ως Τουρκόφωνοι Έλληνες του Καυκάσου. Οι μερικοί Πόντιοι τους αποκαλούν Τσαλκαλίδες λόγω εγκατάστασης τους στη γεωργιανή πόλη της Τσάλκας, όπου κάποτε αποτελούσαν την μεγαλύτερη εθνική κοινότητα. Οι Έλληνες της Τσάλκας αναγκάστηκαν να αλλάξουν την γλώσσα τους όμως διατήρησαν την θρησκεία τους. Είναι Ορθόδοξοι Χριστιανοί που ακολουθούν τοΙουλιανό ημερολόγιο το λεγόμενο παλαιό ημερολόγιο.
Σύμφωνα με τον Ανδρέι Ποπόφ, κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα εκατοντάδες οικογένειες τουρκόφωνων Ελλήνων Ορθόδοξων από Ερζερούμ, Γκιουμούσχανε και Αρτβίνμετανάστευσαν στη Νότια Ρωσία και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Τσάλκας, στη σημερινή Γεωργία. Κατά τη διάρκεια της σοβιετικής εποχής κατοικούσαν σε πάνω από 20 χωριά της Τσάλκας και στις άλλες πόλεις όπως η Ντμανίση, Τέτρι-Τσκάρο, Μαρνεούλη και της Αχαλτσίχε. Το 1926 υπήρχαν 24.000 Έλληνες που ζούσαν στην Τσάλκα από τους οποίους οι 20.000 ήταν Τουρκόφωνοι.
Ονόματα και Επώνυμα[Επεξεργασία]
Οι Ουρούμ στην πλειοψηφία τους έχουν αρχαία ελληνικά ονόματα, βυζαντινά και λίγα με ξενική προέλευση, κυρίως ρωσική. Τα επώνυμα όμως, ιδίως οι καταλήξεις είχαν τροποποιηθεί με την εγκατάσταση τους σ'αυτήν την περιοχή με συνοπτικές διαδικασίες. Οι περισσότεροι κράτησαν τα επώνυμα και η μόνη αλλαγή έγινε με την προσθήκη της κατάληξης -εφ και -οφ. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός του Εκρωσισμού των κάτοικων που επιχειρήθηκε στη Ρωσική Αυτοκρατορία και της ευκολότερης ενσωμάτωσης τους στην καινούργια κοινωνία. Με την εγκατάσταση τους στην Ελλάδα μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, το Ελληνικό Κράτος αναγνώρισε την Ελληνική τους καταγωγή και χορήγησε την Ελληνική υπηκοότητα σε αυτούς και με κώδικα ελληνικής ιθαγένειας που προβλέπει την αλλαγή ονόματος και επωνύμου γίνεται η εγκατάλειψη των ξενικών καταλήξεων με προσθήκη της κατάληξη -ίδης στα επώνυμά τους. Πρόκειται για μια συμβολική κίνηση "επιστροφής στις ρίζες", δεδομένου ότι η κατάληξη -ίδης παραπέμπει σε ποντιακή καταγωγή των Ελλήνων αυτών.
Έθιμα[Επεξεργασία]
Ένα ιδιαίτερο έθιμο που έχουν οι Ουρούμ είναι η θυσία. Είναι άγνωστο από που προήλθε το έθιμο αυτό, αναφέρουν πως προέρχεται από τα αρχαία χρόνια όταν γινόντουσαν θυσίες στους "θεούς". Θυσιάζεται πάντα ζώο αρσενικού γένους σε κάποιον Άγιο της Ορθοδοξίας.
Διάλεκτος[Επεξεργασία]
Η διάλεκτος που ομιλείται από τους Έλληνες της Τσάλκας είναι παρόμοια με πολλές άλλες διαλέκτους της Ανατολικής Τουρκίας. Ωστόσο, ορισμένοι γλωσσολόγοι όπως ο Νικολάι Μπασκάκοφ την κατατάσσουν ως μια ξεχωριστή γλώσσα λόγω διαφορών στη φωνητική, το λεξιλόγιο και τη γραμματική. Οι Έλληνες της Τσάλκας ονομάζουν τη γλώσσα τους ως Bizim dilja (Η γλώσσα μας). Η γλώσσα αυτή επηρεάστηκε και από τη ρώσικη γλώσσα με αποτέλεσμα πολλές λέξεις που χρησιμοποιούνται είναι ρώσικες. Η έρευνα του ιστορικούΑϊράτ Αλκάεφ έδειξε ότι το 36% των ερωτηθέντων θεωρούσαν την ελληνική γλώσσα ως μητρική τους γλώσσα, παρά την έλλειψη γνώσης της Ελληνικής γλώσσας και το 96% των ερωτηθέντων εξέφρασαν την επιθυμία τους να μάθουν τα Ελληνικά. Οι Έλληνες δεν είναι πλέον η μεγαλύτερη εθνική ομάδα στην Τσάλκα. Μεταξύ 1989 και 2002, ο αριθμός τους στην περιοχή μειώθηκε από 35.000 σε 3.000.Πολλοί μετανάστευσαν στην Ελλάδα και στο Κρασνοντάρ της Ρωσίας (π. Κρασνοντάρ, Άμπινσκ, Σότσι, και Γκελέντζικ)και επίσης στη περιοχή της Σταυρούπολης της Ρωσίας.
