Η διαχείριση του BLOG δεν υιοθετεί απαραίτητα το περιεχόμενο άρθρων που αναδημοσιεύονται στον παρόντα ιστότοπο και ως εκ τούτου δεν φέρει οιασδήποτε φύσεως ευθύνη.
Τετάρτη 24 Ιουλίου 2013
Είναι προνόμιο να μιλάς Ελληνικά:
Είναι προνόμιο να μιλάς ελληνικά: Επειδή στην ελληνική γλώσσα το σημαίνον (λέξη) και…
Ζέττη Βαρδάκη – DR IN GREEK LITERATURE AND HISTORY .
Είναι προνόμιο να μιλάς Ελληνικά:
Τα Ελληνικά είναι «νοηματική» γλώσσα. Δηλαδή το σημαίνον (λέξη) και το σημαινόμενο (έννοια) έχουν προωτογενή σχέση. Ο φιλόσοφος και μαθηματικός Βένερ Χάιζενμπεργκ είχε παρατηρήσει αυτή την σημαντική ιδιότητα για την οποία είχε πει «Η θητεία μου στην αρχαία Ελληνική γλώσσα υπήρξε η σπουδαιότερη πνευματική μου άσκηση. Στην γλώσσα αυτή υπάρχει η πληρέστερη αντιστοιχία ανάμεσα στην λέξη και στο εννοιολογικό της περιεχόμενο». Και επειδή “ Ἀρχή σοφίας ἡ τῶν ὀνομάτων ἐπίσκεψις”, όπως έλεγε ο Αντισθένης, ας δούμε κάποια παραδείγματα.
ἄρχων ἀρχοντας (αφού η κατοχή γης ήταν προϋπόθεση εξουσίας)
βοηθός αυτός που τρέχει στο κάλεσμα
ἀστήρ αυτός που δεν στέκεται, που κινείται ( οι αρχαίοι είχαν μελετήσει τις κινήσεις των άστρων)
φθόνος αυτός που που μειώνει, καταστρέφει
ἄφθονος κάτι που δεν φθίνει, δεν τελειώνει
ὡραῖος αυτό που είναι στην (καλύτερη) ώρα του.
ἐλευθερία το να πηγαίνεις όπου αγαπάς
ἄγαλμα αυτό που ευχαριστεί ( θεούς ή θνητούς)
ἀγαλλίασις η ευχαρίστηση που γιατρεύει
πειρούνι< πείρω (:τρυπώ)
οἰσοφάγος το όργανο που μεταφέρει την τροφή.
Από τα παραπάνω προκύπτει ακόμη ένα συμπέρασμα: η ορθογραφία των λέξεων – το ότι υπάρχουν πολλά γράμματα για τον ίδιο ήχο (π.χ. η, ι, υ, ει, οι ) – δεν αποτελεί παράγοντα δυσκολίας , αντιθέτως η ορθογραφία υπηρετεί το να γίνεται κατανοητή η ετυμολογία της λέξης και μέσω αυτής η σημασία της. Για παράδειγμα η λέξη κρυμμένος (αυτός που έχει κρυφθεί) φυσικά δεν θα μπορούσε να γραφεί «κριμένος» (αυτός που έχει κριθεί). Όποιος καταλάβει τη λογική της ορθογραφίας των ελληνικών λέξεων δεν δυσκολεύεται να γράφει σωστά!
Είναι προνόμιο να μιλάς Ελληνικά:
Η Ελληνική γλώσσα δεν έκρυβε μόνο σοφία είχε και μουσικότητα. Στην αρχαιότητα η γλώσσα ονομαζόταν «αὐδή» από το ρήμα «ἄδω» =τραγουδώ.
Όπως γράφει και ο μεγάλος ποιητής και ακαδημαϊκός Νικηφόρος Βρεττάκος:
«Όταν κάποτε φύγω από τούτο το φώς θα ελιχθώ προς τα πάνω, όπως ένα ποταμάκι που μουρμουρίζει. Κι αν τυχόν κάπου ανάμεσα στους γαλάζιους διαδρόμους συναντήσω αγγέλους, θα τους μιλήσω Ελληνικά,επειδή αυτοί δεν ξέρουνε γλώσσες,
μιλάνε μεταξύ τους με μουσική».
Ο Κικέρων έγραψε:
” Εάν οι θεοί μιλούν, τότε σίγουρα χρησιμοποιούν την γλώσσα των Ελλήνων! ”
Ο Γκαίτε έγραψε:
” Άκουσα στον Άγιο Πέτρο της Ρώμης το Ευαγγέλιο σε όλες τις γλώσσες. Η ελληνική αντήχησε άστρο λαμπερό μέσα στη νύχτα.”
Ο Γιάννης Ξενάκης είπε:
“Η μουσικότητα της ελληνικής γλώσσης είναι εφάμιλλος της συμπαντικής.”
Τις απαράδεκτες επεμβάσεις στην γλώσσα ο Οδ. Ελύτης σχολίασε με περισσή ειρωνεία στο κείμενο ΓΙΑ ΜΙΑΝ ΟΠΤΙΚΗ ΤΟΥ ΗΧΟΥ
… Πονάει δόντι, βγάζει δόντι, ποὺ ἔλεγαν οἱ παλαιοί. Πονάει περισπωμένη, βγάζει περισπωμένη· πονάει δασεῖα, βγάζει δασεῖα. Καὶ λαμπρὰ ταιριάζουν ὅλα.[…]
Κανένας Ἡρώδης δὲν θὰ τολμοῦσε νὰ διατάξει τέτοια γενοκτονία, ὅπως αὐτὴ τοῦ τελικοῦ -ν· ἐκτὸς κι ἂν τοῦ ᾿λειπε ἡ ὀπτικὴ τοῦ ἤχου.
Είναι προνόμιό σου να μιλάς ελληνικά, αλλά δεν είναι δικαίωμά σου να τα αλλοιώνεις
Τα ελληνικά είναι αρχαία γλώσσα που μιλιέται και γράφεται αδιαλείπτως μέχρι σήμερα. Βέβαια έχουν επέλθει πολλές αλλαγές στο πέρασμα των αιώνων, αλλά η μετεξέλιξη στη γλώσσα είναι κάτι απολύτως φυσιολογικό, αφού η γλώσσα ως ζωντανός οργανισμός παρακολουθεί τη ζωή των ανθρώπων που τη μιλούν και εξυπηρετεί τις ανάγκες τους.
Το θέμα δεν είναι οι αλλαγές αλλά οι αλλοιώσεις στη γλώσσα, όπως αυτή της «μεταρρύθμισης» του 1981, όταν καταργήθηκε η περισπωμένη, τα πνεύματα και το τελικό –ν (εκτός εξαιρέσεων Αυτές τις παρεμβάσεις είχε σχολιάσει τότε ο Οδ. Ελύτης με περισσή ειρωνεία στο κείμενο ΓΙΑ ΜΙΑΝ ΟΠΤΙΚΗΝ ΤΟΥ ΗΧΟΥ:
« Πονάει δόντι, βγάζει δόντι, ποὺ ἔλεγαν οἱ παλαιοί. Πονάει περισπωμένη, βγάζει περισπωμένη· πονάει δασεῖα, βγάζει δασεῖα. Καὶ λαμπρὰ ταιριάζουν ὅλα.[…] Κανένας Ἡρώδης δὲν θὰ τολμοῦσε νὰ διατάξει τέτοιαν γενοκτονία, ὅπως αὐτὴ τοῦ τελικοῦ -ν· ἐκτὸς κι ἂν τοῦ ᾿λειπε ἡ ὀπτικὴ τοῦ ἤχου.
Τα τελευταία χρόνια η γλώσσα αντιμετωπίζει καινούργιο εχθρό και φοβάμαι ότι θα έχει τα η μοίρα των καταστραμένων κάστρων που έπεσαν γιατί τα πρόδωσαν από μέσα. Ο λόγος για την απαράδεκτη αλλοίωση που υφίσταται η γλώσσα με τα greeklish.
Σήμερα οι τεχνικοί λόγοι που επέβαλαν τη χρήση λατινικών γραμμάτων στην αρχή της ηλεκτρονικής εποχής δεν υφίστανται. Όμως όλο και περισσότεροι γράφουν greeklish. Γιατί; Υποθέτω γιατί δεν ξέρουν ελληνικά. Γιατί είναι είναι παθολογικά ανορθόγραφοι και θέλουν να συγκαλύψουν την αδυναμία τους. Γιατί είναι εγκληματικά επιπόλαιοι και ανεύθυνοι ώστε να θέλουν να διαφοροποιούνται αλλοιώνοντας τη γλώσσα. Γιατί δεν έχουν παιδεία, ώστε ευλόγως το “ἀσολοικίστως καί ἀβαρβαρίστως διαλέγεσθαι” δεν τους λέει τίποτα.
Τα greeklish δεν είναι κάτι καινούργιο είναι πολύ παλιό εφεύρημα. Η απόδοση της ελληνικής γλώσσας με λατινικά γράμματα χρησιμοποιήθηκε και στο παρελθόν σε εποχές που ο ελληνισμός βρισκόταν υπό ξένη κατοχή. Σαν τα greeklish ήταν τα Καραμανλήδικα, τα Φραγκολεβαντίνικα, τα Φραγκοχιώτικα και τα Φραγκοβλάχικα. Καραμανλήδικα έγραφαν οι Έλληνες ορθόδοξοι της Καππαδοκίας στους οποίους επιβαλλόταν ως επίσημη γλώσσα η τουρκική. Τα Φραγκολεβαντίνικα κλπ. χρησιμοποιούνταν στο Αιγαίο επί Ενετοκρατίας. Υπάρχουν αρκετά δείγματα από αυτόγραφα χειρόγραφα της αναγέννησης, όπου ελληνικά κείμενα είναι γραμμένα με αυτόν τον τρόπο, όπως π.χ. η κωμωδία “Fortounatos” από τον Μάρκο Αντώνιο Φώσκολο (1655). Υπάρχουν ακόμα δείγματα από βιβλία τυπωμένα με τέτοιο τρόπο, όπως το βιβλίο “I Mera tou Hristianou” που φυλάσσεται σήμερα στο Βενετικό Μουσείο της Νάξου. Τα φραγκολεβαντίνικα βρίσκονταν σε χρήση ακόμη και στα μέσα του 20ου αιώνα όπως δείχνουν επιστολές που στέλνονταν από το μέτωπο της Αλβανίας το 1940.
Πάντως όλοι οι παραπάνω όροι που αναφερόταν στην χρήση των greeklish είχαν υποτιμητική σημασία, γιατί οι άνθρωποι του προπερασμένου και του περασμένου αιώνα πίστευαν ότι οι λέξεις ντύνουν τις ιδέες και δεν επιτρέπεται να είναι κουρέλια.
Είναι προνόμιο να μιλάς Ελληνικά:
Είναι προνόμιο να μιλάς Ελληνικά, μια γλώσσα που έχει λέξεις για έννοιες οι οποίες παραμένουν χωρίς απόδοση στις υπόλοιπες γλώσσες, όπως άμιλλα, θαλπωρή, παρέα, φιλότιμο, αἰδώς. Μόνον η Ελληνική γλώσσα ξεχωρίζει τη ζωή από το βίο, την αγάπη από τον έρωτα. Μόνον αυτή διαχωρίζει, διατηρώντας το ίδιο ριζικό θέμα, το ατύχημα από το δυστύχημα, το συμφέρον από το ενδιαφέρον.
Η Ελληνική έχει 5.000.000 λέξεις. Κάθε ελληνική λέξη-όρος φέρει ένα βαρύ φορτίο νόησης, φορτίο που οι προγενέστεροι “εξόδευσαν”, για να κατακτήσουν γνωστικά τη συγκεκριμένη έννοια και να την “βαπτίσουν” με το συγκεκριμένο όνομα-λέξη.
Ο πλούτος της γλώσσας ενός λαού είναι μάρτυρας του βάθους της σκέψης του. Για παράδειγμα: Οι Ελληνες χρησιμοποιούσαν τη λέξη ἄγαλμα από το ἀγάλλομαι (ευχαριστιέμαι) για να ονομάσουν τα ομοιώματα προς τιμήν των θεών και των θνητών. Οι Λατίνοι χρησιμοποιούσαν τη λέξη statua (από το ρήμα ἵστημι) που σημαίνει αυτό που στέκεται . Από δώ φαίνεται η τεράστια διαφορά στη φιλοσοφία μεταξύ των δύο γλωσσών και των δύο πολιτισμών και επιβεβαιώνεται ότι: «Ἀπλή γλώσσα σημαίνει και απλή σκέψη»
Είναι προνόμιο να μιλάς Ελληνικά:
Είναι προνόμιο να μιλάς Ελληνικά, τη γλώσσα όπου πρωτογράφτηκε ιστορία, φιλοσοφία, ποίηση, θέατρο, μαθηματική θεωρία, αστρονομία, ιατρική.
Είναι προνόμιο να μιλάς Ελληνικά:
Είναι γνωστό ότι στις Ευρωπαϊκές γλώσσες υπάρχουν χιλιάδες ελληνικές λέξεις για να αποδοθούν όροι της επιστήμης, της πολιτικής, του δικαίου, της τέχνης.
Εκείνο όμως που είναι εξ ίσου αξιόλογο είναι να αναγνωρίζουμε ελληνικές λέξεις μέσα στην καθομιλουμένη των Ευρωπαϊκών γλωσσών και να προσπαθούμε να παρακολουθήσουμε το σαγηνευτικό γλωσσικό τους ταξίδι. Γιατί; Γιατί η αναζήτηση της ετυμολογικής ρίζας των λέξεων είναι στην πραγματικότητα η αναζήτηση της συναρπαστικής ανάμειξης και αλληλεπίδρασης των πολιτισμών.
Ας πάρουμε κάποιες λέξεις της αγγλικής γλώσσας:
carat < αραβικά qirat < μεσαιωνκά λατ. caratus < αρχ. κεράτιον (κερατάκι) που σήμαινε το κουκούτσι του χαρουπιού που το χρησιμοποιούσαν σαν μέτρο βάρους.
money < Μονήτης, επίθετο της Ήρας στο τέμενος της οποίας βρισκόταν το νομισματοκοπείο στη Ρώμη
bank από το λατινικό pango (συμφωνώ, συνάπτω) < αρχ. πήγνυμι.
ἄρχων ἀρχοντας (αφού η κατοχή γης ήταν προϋπόθεση εξουσίας)
βοηθός αυτός που τρέχει στο κάλεσμα
ἀστήρ αυτός που δεν στέκεται, που κινείται ( οι αρχαίοι είχαν μελετήσει τις κινήσεις των άστρων)
φθόνος αυτός που που μειώνει, καταστρέφει
ἄφθονος κάτι που δεν φθίνει, δεν τελειώνει
ὡραῖος αυτό που είναι στην (καλύτερη) ώρα του.
ἐλευθερία το να πηγαίνεις όπου αγαπάς
ἄγαλμα αυτό που ευχαριστεί ( θεούς ή θνητούς)
ἀγαλλίασις η ευχαρίστηση που γιατρεύει
πειρούνι< πείρω (:τρυπώ)
οἰσοφάγος το όργανο που μεταφέρει την τροφή.
Όπως γράφει και ο μεγάλος ποιητής και ακαδημαϊκός Νικηφόρος Βρεττάκος:
«Όταν κάποτε φύγω από τούτο το φώς θα ελιχθώ προς τα πάνω, όπως ένα ποταμάκι που μουρμουρίζει. Κι αν τυχόν κάπου ανάμεσα στους γαλάζιους διαδρόμους συναντήσω αγγέλους, θα τους μιλήσω Ελληνικά,επειδή αυτοί δεν ξέρουνε γλώσσες,
μιλάνε μεταξύ τους με μουσική».
Ο Κικέρων έγραψε:
” Εάν οι θεοί μιλούν, τότε σίγουρα χρησιμοποιούν την γλώσσα των Ελλήνων! ”
” Άκουσα στον Άγιο Πέτρο της Ρώμης το Ευαγγέλιο σε όλες τις γλώσσες. Η ελληνική αντήχησε άστρο λαμπερό μέσα στη νύχτα.”
“Η μουσικότητα της ελληνικής γλώσσης είναι εφάμιλλος της συμπαντικής.”
… Πονάει δόντι, βγάζει δόντι, ποὺ ἔλεγαν οἱ παλαιοί. Πονάει περισπωμένη, βγάζει περισπωμένη· πονάει δασεῖα, βγάζει δασεῖα. Καὶ λαμπρὰ ταιριάζουν ὅλα.[…]
Κανένας Ἡρώδης δὲν θὰ τολμοῦσε νὰ διατάξει τέτοια γενοκτονία, ὅπως αὐτὴ τοῦ τελικοῦ -ν· ἐκτὸς κι ἂν τοῦ ᾿λειπε ἡ ὀπτικὴ τοῦ ἤχου.
αλλά δεν είναι δικαίωμά σου να τα αλλοιώνεις
Το θέμα δεν είναι οι αλλαγές αλλά οι αλλοιώσεις στη γλώσσα, όπως αυτή της «μεταρρύθμισης» του 1981, όταν καταργήθηκε η περισπωμένη, τα πνεύματα και το τελικό –ν (εκτός εξαιρέσεων Αυτές τις παρεμβάσεις είχε σχολιάσει τότε ο Οδ. Ελύτης με περισσή ειρωνεία στο κείμενο ΓΙΑ ΜΙΑΝ ΟΠΤΙΚΗΝ ΤΟΥ ΗΧΟΥ:
« Πονάει δόντι, βγάζει δόντι, ποὺ ἔλεγαν οἱ παλαιοί. Πονάει περισπωμένη, βγάζει περισπωμένη· πονάει δασεῖα, βγάζει δασεῖα. Καὶ λαμπρὰ ταιριάζουν ὅλα.[…] Κανένας Ἡρώδης δὲν θὰ τολμοῦσε νὰ διατάξει τέτοιαν γενοκτονία, ὅπως αὐτὴ τοῦ τελικοῦ -ν· ἐκτὸς κι ἂν τοῦ ᾿λειπε ἡ ὀπτικὴ τοῦ ἤχου.
Σήμερα οι τεχνικοί λόγοι που επέβαλαν τη χρήση λατινικών γραμμάτων στην αρχή της ηλεκτρονικής εποχής δεν υφίστανται. Όμως όλο και περισσότεροι γράφουν greeklish. Γιατί; Υποθέτω γιατί δεν ξέρουν ελληνικά. Γιατί είναι είναι παθολογικά ανορθόγραφοι και θέλουν να συγκαλύψουν την αδυναμία τους. Γιατί είναι εγκληματικά επιπόλαιοι και ανεύθυνοι ώστε να θέλουν να διαφοροποιούνται αλλοιώνοντας τη γλώσσα. Γιατί δεν έχουν παιδεία, ώστε ευλόγως το “ἀσολοικίστως καί ἀβαρβαρίστως διαλέγεσθαι” δεν τους λέει τίποτα.
Τα greeklish δεν είναι κάτι καινούργιο είναι πολύ παλιό εφεύρημα. Η απόδοση της ελληνικής γλώσσας με λατινικά γράμματα χρησιμοποιήθηκε και στο παρελθόν σε εποχές που ο ελληνισμός βρισκόταν υπό ξένη κατοχή. Σαν τα greeklish ήταν τα Καραμανλήδικα, τα Φραγκολεβαντίνικα, τα Φραγκοχιώτικα και τα Φραγκοβλάχικα. Καραμανλήδικα έγραφαν οι Έλληνες ορθόδοξοι της Καππαδοκίας στους οποίους επιβαλλόταν ως επίσημη γλώσσα η τουρκική. Τα Φραγκολεβαντίνικα κλπ. χρησιμοποιούνταν στο Αιγαίο επί Ενετοκρατίας. Υπάρχουν αρκετά δείγματα από αυτόγραφα χειρόγραφα της αναγέννησης, όπου ελληνικά κείμενα είναι γραμμένα με αυτόν τον τρόπο, όπως π.χ. η κωμωδία “Fortounatos” από τον Μάρκο Αντώνιο Φώσκολο (1655). Υπάρχουν ακόμα δείγματα από βιβλία τυπωμένα με τέτοιο τρόπο, όπως το βιβλίο “I Mera tou Hristianou” που φυλάσσεται σήμερα στο Βενετικό Μουσείο της Νάξου. Τα φραγκολεβαντίνικα βρίσκονταν σε χρήση ακόμη και στα μέσα του 20ου αιώνα όπως δείχνουν επιστολές που στέλνονταν από το μέτωπο της Αλβανίας το 1940.
Πάντως όλοι οι παραπάνω όροι που αναφερόταν στην χρήση των greeklish είχαν υποτιμητική σημασία, γιατί οι άνθρωποι του προπερασμένου και του περασμένου αιώνα πίστευαν ότι οι λέξεις ντύνουν τις ιδέες και δεν επιτρέπεται να είναι κουρέλια.
Είναι προνόμιο να μιλάς Ελληνικά, μια γλώσσα που έχει λέξεις για έννοιες οι οποίες παραμένουν χωρίς απόδοση στις υπόλοιπες γλώσσες, όπως άμιλλα, θαλπωρή, παρέα, φιλότιμο, αἰδώς. Μόνον η Ελληνική γλώσσα ξεχωρίζει τη ζωή από το βίο, την αγάπη από τον έρωτα. Μόνον αυτή διαχωρίζει, διατηρώντας το ίδιο ριζικό θέμα, το ατύχημα από το δυστύχημα, το συμφέρον από το ενδιαφέρον.
Η Ελληνική έχει 5.000.000 λέξεις. Κάθε ελληνική λέξη-όρος φέρει ένα βαρύ φορτίο νόησης, φορτίο που οι προγενέστεροι “εξόδευσαν”, για να κατακτήσουν γνωστικά τη συγκεκριμένη έννοια και να την “βαπτίσουν” με το συγκεκριμένο όνομα-λέξη.
Ο πλούτος της γλώσσας ενός λαού είναι μάρτυρας του βάθους της σκέψης του. Για παράδειγμα: Οι Ελληνες χρησιμοποιούσαν τη λέξη ἄγαλμα από το ἀγάλλομαι (ευχαριστιέμαι) για να ονομάσουν τα ομοιώματα προς τιμήν των θεών και των θνητών. Οι Λατίνοι χρησιμοποιούσαν τη λέξη statua (από το ρήμα ἵστημι) που σημαίνει αυτό που στέκεται . Από δώ φαίνεται η τεράστια διαφορά στη φιλοσοφία μεταξύ των δύο γλωσσών και των δύο πολιτισμών και επιβεβαιώνεται ότι: «Ἀπλή γλώσσα σημαίνει και απλή σκέψη»
Είναι προνόμιο να μιλάς Ελληνικά, τη γλώσσα όπου πρωτογράφτηκε ιστορία, φιλοσοφία, ποίηση, θέατρο, μαθηματική θεωρία, αστρονομία, ιατρική.
Είναι γνωστό ότι στις Ευρωπαϊκές γλώσσες υπάρχουν χιλιάδες ελληνικές λέξεις για να αποδοθούν όροι της επιστήμης, της πολιτικής, του δικαίου, της τέχνης.
Εκείνο όμως που είναι εξ ίσου αξιόλογο είναι να αναγνωρίζουμε ελληνικές λέξεις μέσα στην καθομιλουμένη των Ευρωπαϊκών γλωσσών και να προσπαθούμε να παρακολουθήσουμε το σαγηνευτικό γλωσσικό τους ταξίδι. Γιατί; Γιατί η αναζήτηση της ετυμολογικής ρίζας των λέξεων είναι στην πραγματικότητα η αναζήτηση της συναρπαστικής ανάμειξης και αλληλεπίδρασης των πολιτισμών.